საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2013 წლის 10 ოქტომბრის №ბს-854-836(კ-12) გადაწყვეტილება

ადმინისტრაციული აქტი აუცილებლად უნდა გაეცნოს იმ პირს, ვის მიმართაც არის იგი გამოცემული. აქტის გამოცემა ადმინისტრაციული წარმოების საბოლოო ეტაპს წარმოადგენს. შედეგად, ამავე აქტით გამოცემული გადაწყვეტილება ძალაში შედის მხარისათვის ოფიციალური გაცნობით.

გარდა ამისა, აქტის ძალაში შესვლის განსაზღვრა მნიშვნელოვანია აქტის გასაჩივრებისათვის დადგენილი ვადების დასაცავად. სწორედ აქტის ძალაში შესვლის, ანუ მხარისათვის კანონით დადგენილი წესით გაცნობით იწყება მისი გასაჩივრების ვადების ათვლა. გაცნობის შემდეგ ხდება შესაბამისი ადრესატის უფლებამოვალეობების წარმოშობა, შეცვლა ან შეწყვეტა. ამდენად, სწორედ ამ მომენტიდან პირს ეძლევა გასაჩივრების შესაძლებლობა.

საქართველოს უზენაესი სასამართლოს განმარტებით, აქტის ოფიციალური გაცნობის სამართლებრივი მნიშვნელობა მდგომარეობს იმაში, რომ მხარე ადასტურებს მისი შინაარსის გაცნობას. აქტი უნდა შეიცავდეს მითითებას მისი გასაჩივრების წესის შესახებ. შეუძლებელია, პირს მოეთხოვოს მისთვის ჯერ კიდევ უცნობი აქტის შესრულება და გასაჩივრება. არასამართლიანი მიდგომაა, როდესაც აქტის გასაჩივრების ვადა აითვლება არა მისი ადრესატის მიერ ოფიციალური გაცნობის, არამედ უფლებამოსილი ადმინისტრაცული ორგანოს მიერ გადაწყვეტილების მიღების დღიდან. აქტის ოფიციალურად გაცნობით პირისთვის ცნობილი ხდება, რა გახდა უარის თქმის საფუძველი და შესაბამისად, ექნება თუ არა პერსპექტივა მის საჩივარს, აგრეთვე ის, თუ რა სამართლებრივი საშუალებებით შეძლებს თავისი უფლებებისა და ინტერესების დაცვას.

სასამართლოს განმარტებით, ადმინისტრაციული აქტის (გადაწყვეტილების) გასაჩივრების ვადის ათვლა, ცალკეულ შემთხვევებში უნდა მოხდეს ამ აქტის მხარისთვის ჩაბარების მომენტიდან და არა მისი მიღებიდან. აღნიშნული წესი იმოქმედებს იმ შემთხვევაშიც, თუ საერთაშორისო დონეზე განსხვავებული მოწესრიგებაა განსაზღვრული.

აქტის ოფიციალური გაცნობის სამართლებრივი მნიშვნელობა მდგომარეობს იმაში, რომ მხარე ადასტურებს მისი შინაარსის გაცნობას. გასაჩივრების ვადის ათვლა არ ხდება მაშინაც კი, როდესაც პირისთვის აქტის შინაარსი ცნობილი გახდა არაოფიციალური წყაროდან. აქტის გასაჩივრებისათვის დადგენილი ვადების დასაცავად მნიშვნელოვანია აქტის ძალაში შესვლის მომენტის განსაზღვრა. საჩივრის უფლება წარმოიშობა გამოცემული აქტით უფლების დარღვევით, რომელიც მხოლოდ ძალაში შესული აქტით არის შესაძლებელი. აქტი უნდა შეიცავდეს მითითებას, მისი გასაჩივრების წესის შესახებ. სწორედ აქტის ძალაში შესვლის ანუ მხარისთვის კანონით დადგენილი წესით გაცნობისთანავე იწყება მისი გასაჩივრების ვადების ათვლა. შეუძლებელია პირს მოეთხოვოს მისთვის ჯერ კიდევ უცნობი აქტის შესრულება და გასაჩივრება.

მარიამ ლაბარტყავა